بررسی موانع، مشکلات و چالش های نظام های حقوق و دستمزد

رضا طالعی فر؛ شمار فراواني از كم كاري ها، عدم انگيزش و نارضايتي هاي شغلي، موارد ترك خدمت و مواردي از اين قبيل زاييده بي توجهي به انگيزه هاي مادي و نابرابري هاي پرداخت يا كمبود مقررات و روش هاي منظم، منطقي و منصفانه حقوق و مزايا است. بسياري از نظام هاي مديريتي حقوق و دستمزد كنوني، انگيزش قوي براي كار را در كاركنان بو جود نمي آورد و تنها بر اساس شرايط خود عمل مي كنند. این نظام هاي سنتي، پاسخگوي محيط متحول سازمان هاي امروزي نبوده و نقشي کمرنگ در ارتقاء كارآيي افراد ایفا می کند.

از دیگر سو، علی الخصوص در سازمان های دولتی حقوق و دستمزد و مزایای دریافتی براساس ارزیابی های صورت گرفته از عملکرد وی نیست و اصولا در سازمان ها، یا سامانه دقیق و مبتنی بر ارزیابی عملکرد در مورد جبران خدمات وجود ندارد و یا این قضیه جدی گرفته نمی شود.

از دیگر چالش های مرتبط با نظام حقوق و دستمزد در سازمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.تنوع: روز به روز تنوع در سازمان ها افزایش می یابد و تعداد زنان و اقلیت های نژادی، قومی و مذهبی در سازمان ها بیشتر می شود.

2.تفاوت های انگیزشی نسل جدید: یکی از چالش های منابع انسانی در حال حاضر، وجود نسل های مختلف کاری به طور همزمان در محیط کار است. وجود نسل های مختلف در نیروی کار بر اقدامات منابع انسانی تأثیر دارد. برای مثال سازوکارهای انگیزشی نسل جدید متفاوت و مهارت هایی که این نسل در صدد کسب آن است با مهارت های نسل قبل تفاوت دارد. نرخ ترک خدمت در نسل جدید بسیار بیشتر از نسل قبلی است و وفاداری کمتری دارند. یکی از مسائل شرکت ها، بحث سن در جبران خدمات است.

3.حساسیت پرداخت دانشگرها و استعدادها: یکی از مشکلات شرکتها شیوه پرداخت به دانشگرها و استعدادهاست. تغییر ماهیت کارها و چرخش اقتصاد از تولید به خدمات و اقتصاد دانشی، تقاضا برای کارکنان دانشی، دانشورها یا دانشگرها را افزایش داده است و این روند جایگزینی دانشگرها به جای کارگران یدی، در دهه آینده نیز ادامه خواهد یافت. استخدام روزافزون دانشگرها، مضامین زیادی برای مدیریت منابع انسانی دارد. نحوه ارائه بازخورد، ماهیت آموزش، توسعه شغلی و معیارهای ارزیابی عملکرد دانشگرها متفاوت است و باید در اقدامات منابع انسانی لحاظ شود.

4.پرداخت مبتنی بر مهارت: یکی از چالش های اساسی در سال های اخیر، پرداخت مبتنی بر مهارت است. هر روز اهمیت مهارت های رایانه ای در مشاغل افزایش و در مقابل اهمیت توانایی ها و تلاش های جسمی کاهش می یابد. همچنین مهارت های ارتباطی، تصمیم گیری، توانایی های ذهنی و مهارت های انسانی در اغلب مشاغل افزایش یافته و مهارت کار تیمی ضروری شده است.مهارت های فنی معمولا پیوند تنگاتنگی با رایانه و اینترنت دارد. امروزه تعامل با مشتری، مسئولیت پذیری و خلاقیت اجتناب ناپذیر شده و در همین راستا تحصیلات دانشگاهی در اکثر مشاغل به عنوان یک ضرورت اساسی مطرح و رقابت برای جذب فارغ التحصیلان با کیفیت بالا باعث شده است و حقوق این مشاغل نسبت به مشاغل با تحصیلات پایین تر بسیار بالا باشد. پر کردن فاصله بین مهارت های مورد نیاز فارغ التحصیلان و ضرورت های کاری نیز آموزش های حین خدمت زیادی را موجب شده است.

5.پرداخت تیمی: پیچیده تر شدن فناوری و نحوه انجام کارها، مهارتهای متنوعی را می طلبد. تنوع مهارت ها، کار تیمی را اجتناب ناپذیر می کند. انتخاب اعضای تیم، تهیه جدول زمانی انجام کارها، تعامل مؤثر با مشتریان و بررسی تیمی کیفیت جامع محصولات تولیدات و خدمات چالش های جدیدی است که اقدامات منابع انسانی را تحت تأثیر قرار میدهد. شیوع فناوری اطلاعات در برخی از سازمان ها، تشکیل تیم های مجازی را موجب شده که از طریق ویدئو کنفرانس، ایمیل یا تلفن همراه با هم در تعامل اند. کار تیمی، انگیزه کارکنان را افزایش داده و هزینه انجام کارها را کاهش می دهد.

6.ادغام: ادغام و جذب شرکت ها یکی از چالش های اساسی مدیریت منابع انسانی و به ویژه سیستم جبران خدمات است. ادغام، ترکیب دو شرکت با همدیگر و جذب به معنی این است که یک شرکت، دیگری را می خرد. برخی از ادغام ها و جذب ها به خاطر فشار رقابتی در صنعتی است که می خواهد سهم بازار بیشتری را به خود اختصاص دهد. مدیریت تضاد بین کارکنان دو شرکت چالش بسیار اساسی است و آموزش های واحد مدیریت منابع انسانی می تواند در این زمینه راهگشا باشد. یکی از چالش های دیگر، تفاوت های موجود در سیستم حقوق و دستمزد، ارزیابی عملکرد و دیگر سیستم های منابع انسانی است که باید تلفیق و طرح جدیدی ارائه شود تا بتواند اهداف ترکیب شده دو سازمان را برآورده سازد. این امر به ویژه زمانی که یک هلدینگ یک شرکت را به طور کامل می خرد، نمود بیشتری می یابد.

7.برون سپاری: در اثر فشارهای رقابتی، بسیاری از سازمانها انجام بخشی از فعالیتهای خود را به شرکت های دیگر می سپارند. برای مثال یک شرکت تولیدی ممکن است عملیات حسابداری خود را به یک مؤسسه مالی بسپارد که به طور تخصصی در زمینه انجام عملیات مالی کار می کند. از لحاظ اقتصادی این کار به نفع سازمان هاست. در برخی سازمان ها برخی از اقدامات منابع انسانی، برون سپاری و به شرکت های مشاوره ای داده می شود.

8.جهانی شدن: سازمان ها برای بقا مجبورند به بازارهای جهانی وارد شوند. انتخاب کارکنان از انواع کشورها و تعامل با فرهنگ های گوناگون چالش جدی برای مدیریت منابع انسانی است. شرکت هایی همچون کوکاکولا، مایکروسافت، جنرال الکتریک، والت دیزنی و اینتل که در سطح جهانی موفق اند، اعتقاد راسخی به نیروی انسانی دارند و سرمایه گذاری روی افراد و ارتقا از درون را استراتژی اصلی منابع انسانی خود قرار داده اند. نیازهای امروز و فردای سازمان ها را کارکنان و استعدادهایی مرتفع خواهند کرد که از سراسر جهان می آیند. دستمزد کارگر در هند یک پنجم و در چین یک پانزدهم ایالات متحده است. این میزان دستمزد، شرکت های آمریکایی را مجبور می کند بخش اعظم کارهای خود را به این کشورها منتقل کنند.

چالش شغل سپاری ایجاب می کنند که مدیران خود را برای سطح بین المللی آماده کنند و به عنوان مدیران اعزامی به بقیه کشورها مأمور شوند.. طراحی سیستم حقوق و مزایای متناسب با این گونه کارکنان یکی از چالش های مهم در طراحی سیستم جبران خدمات است که باید به آن توجه شود.

9.قرارداد موقت و انعطاف پذیری: ضرورت پاسخ فوری به تغییرات محیطی و بهره گیری از فرصتهای جدید و برآورده ساختن نیازهای متغیر مشتریان باعث شده است که انعطاف پذیری به عنوان استراتژی کلی پذیرفته شود. این وضعیت به روابط استخدامی جدیدی منجر و قراردادهای روان شناختی جدیدی بین کارفرما و کارگر حاکم شده است. در قراردادهای روان شناختی قبلی کارفرما از کارگر، زمان، تلاش، توانایی ها، مهارتها و وفاداری را انتظار داشت و کارگر نیز امنیت شغلی و فرصت های ارتقا در سازمان را جست وجو می کرد. این شرایط در حال حاضر تغییر کرده است. انتظارات سازمان های فعلی این است که فرد به ارتقای بهره وری و کیفیت بیندیشد، خودش مسئولیت مسیر حرفه ای خودش را داشته باشد و مهارت های جدید را در این راستا کسب کند و کارگران می خواهند که زمان کاری انعطاف پذیر باشد، شرایط کاری راحت باشد، مشوق های مالی به عملکرد افراد اختصاص یابد و فرصتهای رشد و یادگیری فراهم شود. کارگران به جای امنیت استخدام و اشتغال به قابلیت اشتغال اهمیت می دهند. قابلیت اشتغال یعنی اینکه شرکت آموزش و تجربه لازم را برای مشاغل فراهم کند تا فرد مطمئن باشد که با این مهارت ها و تجربیات به راحتی می تواند در شرکت های دیگر استخدام شود. کار به صورت آنکال، قرارداد ساعتی، موقت و پروژه ای بیشتر متداول شده است و کارفرما و کارگر هیچ یک به دنبال استخدام بلندمدت نیستند. برخی از شرکت ها به جای حضور فیزیکی، شرایط محیط کاری نتیجه گرا را ایجاد کرده اند و نتیجه و بهره وری برای آنها مهم است. طراحی سیستم حقوق و دستمزد متناسب با کار انعطاف پذیر یکی از چالش های مرتبط با جبران خدمات است.

10.تحول فناوری و اقتصاد اینترنتی:امروزه فناوری امکان نگهداری داده های زیادی را در مورد آموزش مهارت ها، هزینه ها و همه اطلاعات منابع انسانی کارکنان امکان پذیر و دسترسی آسان به سیستم اطلاعات منابع انسانی امکان تصمیم گیری های استراتژیک را بر مبنای اطلاعات به روز فراهم کرده است. به کارگیری اینترنت موجب تحولاتی در محیط کار شده و مدیریت منابع انسانی باید بتواند مهارت ها و آموزش های لازم را در این زمینه ایجاد کند. بسیاری از اقدامات منابع انسانی اینترنتی شده است و کارکنان می توانند به سایت سازمان وارد شده، مزایای متناسب با شرایط خود را انتخاب کنند. گسترش فناوری اطلاعات و استفاده وسیع از اینترنت موجب تجارت الکترونیک شده و نسل جدیدی از کارکنان مجازی شکل گرفته است که از منزل یا هتل کارها را انجام می دهند و در شبکه هایی همچون فیس بوک و …به دنبال کار می گردند. علاوه بر این اطلاعات به شکل گیری سیستم اطلاعات منابع انسانی انجامیده است و به واحد منابع انسانی و مدیران ارشد سازمان در تصمیمات مربوط به منابع انسانی از جمله جبران خدمات کمک های مؤثری می کند.

استفاده از مطالب فوق، با ذکر منبع بلامانع است.

گزیده ای از خدمات تحلیلی قابل ارائه ( کمی و کیفی) آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر با استفاده از کادری مجرب و زبده

1.تحلیل روایی و پایایی انواع پرسشنامه های استاندارد مرتبط با موضوع درخواست دهنده

2. تحلیل های توصیفی (تهیه انواع جداول فراوانی، محاسبه انواع آماره های توصیفی پراکندگی و مرکزی، تهیه انواع نمودارهای آماری (نموداری کیفی و کمی))

3. تحلیل های استنباطی ( تحلیل واریانس، آزمون های آماری پارامتریک و ناپارامتریک، تحلیل های رگرسیون و همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و …).

4. مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر

5.تحلیل های مرتبط با تکنیک های تصمیم گیری (تک یا چند معیاره)

6. تحلیل پویایی سیستم (مدلسازی، اعتبارسنجی رفتار مدل، شبیه سازی متغیرهای کلیدی مدل، سناریوسازی)

7.تحلیل گراندد تئوری (داده بنیاد)

8.تحلیل تم (تحلیل مضمون)

9.تحلیل محتوا

10.پدیدار شناسی