واکاوی مفهوم مدیریت راهبردی منابع انسانی

از آنجا که منابع انسانی، عامل اصلی ایجاد مزیت رقابتی سازمان ها به شمار می رود، ایده استفاده از دانش، مهارت و قابليت های کارکنان سازمان به شيوه ای مؤثر و کارا برای نيل به اهداف راهبردی سازمان شکل گرفت و بدین ترتيب رویکرد مدیریت راهبردی منابع انسانی مطرح شد. مــدیریت منــابع انســانی بــه علــت تغییــر در رونــدهاي سیاســی، فرهنگــی، اقتصــادي؛ افــزایش رقابــت در ســطح ملــی و جهــانی؛ افــزایش نیــروي نــاهمگون کــار و تغییــرات شگرف در ماهیـت نیـروي کـار بـا چـالش های جدی اسـت. مـدیریت اسـتراتژیک منــابع انسـانی در چنـین شــرایطی بیشـتر مــورد توجــه قــرار گرفتــه و هــر روز نقــش جدیــدي از آن انتظــار مــی رود.

در ســال هاي اخیــر، حــوزه مــدیریت منــابع انســانی تغییــر کــرده اســت. مــدیریت منــابع انســانی سنتی بـر مهارت هـاي عملیـاتی جهـت انجـام فعالیت هـایی چـون گـزینش و اسـتخدام، ارزیـابی عملکرد،جبـران خـدمت، آمـوزش و توسـعه تمرکـز دارد. امــروزه مــدیریت منــابع انســانی بــه مهارت هــاي اســتراتژیک نیــاز دارد، مهارت هــایی چــون برنامــه ریــزي و مــدیریت تغییــر کــه ابعــاد بیشــتري از ســازمان را درگیــر مــی ســازد.

بطورکلی مديريت راهبردي منابع انسانی در دهة 1980 باب شد، يعنی زمانی كه مکتب هاروارد، راهبرد را با مديريت منابع انسانی ادغام كرد. مفهوم مديريت راهبردي اولین بار توسط فامبرن و همکارانش (1984) معرفی شد. مهم ترين استدلال آنها اين بود كه سیستم هاي منابع انسانی و ساختارهاي سازمانی را بايد طوري مديريت كرد كه با راهبرد سازمان همخوان و سازگار باشد.

تعاریف متعددی از مدیریت راهبردی منابع انسانی ارائه شده است؛ در یک تعریف اوليه و پذیرفته شده، مدیریت راهبردی منابع انسانی به عنوان الگویی از فعاليت های برنامه ریزی شده منابع انسانی تعریف شده است که سازمان را قادر می سازد به اهداف خود دست یابد.

به زعم آرمسترانگ مـدیریت اسـتراتژیک منـابع انسـانی رویکــردي اســت کلــی و فراگیــر بــراي مــدیریت امــور کارکنــان و هماهنــگ کــردن استراتژی های منابع انسانی بــا اســتراتژي تجــاري شــرکت

از نظر هانت مديريت راهبردي منابع انسانی عبارت است از هماهنگی راهبردي فعالیت ها و كاركردهاي منابع انسانی با اهداف و رسالت سازمان، به گونه اي كه اثربخشی حداکثر شود.

بـامبرگر و مشـولم مــدیریت استراتژیک منـابع انسـانی را رویکـردي بـه مـدیریت منـابع انسـانی مـی داننـد کــه مبتنــی بـر شایســتگی اســت و بـر پــرورش منــابع انســانی پایـداري کـه کمتـر قابـل تقلیدنـد و قابـل جـایگزینی نیسـتند، تاکیـد مــی کننــد.

و در تعریفی دیگر آمده است مدیریت استراتژیک منابع انسانی یک رویکرد و نگاه کلان سازمانی است که نقش و کارکرد مدیریت منابع انسانی را در تمام گستره سازمان در نظر می گیرد.

با اينکه در سال هاي اخیر به راهبرد منابع انسانی و مديريت راهبردي منابع انسانی توجه زیادی شده است، پژوهشگران نتوانستند، به طور دقیق، بین معناي اين دو مفهوم مهم فرق قائل شوند. فرايند تدوين و اجراي راهبرد منابع انسانی به منظور مرتبط كردن سیاست ها و روش هاي منابع انسانی با هدف هاي راهبردي و هدف هاي سازمان ركن اصلی مدیریت راهبردی منابع انسانی را تشکیل می دهد.

فلسفه وجودی راهبرد منابع انسانی حمایت از تحقق راهبرد کسب و کار است و نوعا تمرکز مدیریت راهبردی منابع انسانی، بر ارائۀ الگویی از راهبرد ها در حوزۀ منابع انسانی است که سازمان را قادر سازد به اهداف راهبردی خود دست یابد.

رکن اصلی مدیریت راهبردی منابع انسان ی فرایند تدوین و اجرای راهبردهای منابع انسانی به منظور مرتبط ساختن سياست ها و روش های منابع انسانی با اهداف راهبردی و هدف های سازمان است. به عبارت دیگر مکمل بودن فعاليت های منابع انسانی و هم راستا یی و تناسب آنها با راهبرد کسب وکار سازمان منجر به مدیریت منابع انسانی در اثربخش ترین حالت می شود.

در پایان این بخش عنوان می داریم که در چارچوب مدیریت استراتژیک منـابع انسانی است که سازمان ها می توانند همگام با محیط پویا گام بردارند و از فرصت ها و موقعیت ها بهره برداري بهینه داشته باشـند . مـدیریت اسـتراتژیک منـابع انسـانی امکـان همـاهنگی لازم میـان فعالیت هاي گوناگون سازمان، ایجاد فرصت هاي مناسـب و پیشگیری از تهدیـدهاي احتمـالی را فراهم می سازد و با تحلیل جامع وضعیت درونی و بیرونی سازمان، با انتخاب استراتژي رقـابتی و اثربخش، بین محیط داخلی و بیرونی سازمان تناسب قابل توجهی ایجاد می کند.

همانگونـه کـه براي استفاده بهینه از عوامل مادي تولید، برنامه ریزي استراتژیک و بلنـد مـدت ضـروري اسـت، براي استفاده بهینه از نیروي انسانی نیز باید به برنامه ریزي استراتژیک پرداخت. چـرا کـه مطمئنـاً یکی از اهداف استراتژیک و مهم در سازمان هاي ما، ارتقاء عملکرد کارکنـان، توسـعه فرهنـگ سلامتی و بهبود کیفیت خدمات می باشد که واحد منابع انسانی سازمان مـی توانـد در ایـن زمینـه خدمات فراوانی را ارائه نماید و در چارچوب مدیریت استراتژیک، نقش مهمـی در برنامـه هـاي افزایش بهره وري، بهبود مستمر و ارتقاء کیفیت زندگی شغلی ایفا نماید. تلفیق اندیشـه مـدیریت استراتژیک با مدیریت منابع انسانی، باعث می شود که به منابع انسانی به عنوان منـابع اسـتراتژیک نگریسته شود و بنابراین ضـرورت برخـورد، فراتـر از سـایر عوامـل تولیـد را الزامـی مـی سـازد و دخالت دادن تصمیمات مربوط به امور انسانی را در شکل گیري اسـتراتژي هـاي عمـده سـازمان، اجتناب ناپذیر می سازد.

بسته های آموزشی پیشنهادی برای استفاده علاقمندان،دانشجویان، اساتید و پژوهشگران محترم :

بسته آموزشی مدیریت رفتار سازمانی

بسته جامع آموزشی مدیریت استراتژیک

بسته جامع آموزشی مدیریت دولتی و حکمرانی

بسته جامع آموزشی مدیریت منابع انسانی

بسته جامع آموزشی مدیریت صنعتی

بسته آموزشی مدیریت کسب و کار

آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر ارائه دهنده خدمات تحلیلی (مشاوره، پژوهش و پیاده سازی) زیر:

خدمات تحلیلی کمی (تحلیل های آماری،پویایی سیستم،داده کاوی،عارضه یابی،تحقیق در عملیات، تئوری تصمیم گیری،مدلسازی معادلات ساختاری، آینده نگاری و سناریونویسی…)

خدمات تحلیلی کیفی (تحلیل گراندد تئوری، تحلیل تم، تحلیل محتوا، مرور سیستماتیک، پدیدار شناسی و…)

بیشتر بخوانید

کلیپ آموزشی حل معضل خروج کارکنان کلیدی