واکاوی مفهوم حکمرانی خوب

حکمرانی ترکیبی است از سنت ها قواعد و آداب و رسوم نهادها و فرایند هایی که تعیین می کند چگونه قدرت باید اعمال شود چگونه شهروندان حق مشارکت و اعتراض دارند و چگونه تصمیمات در زمینه مباحث عمومی اتخاذ گردد .

بر طبق جدیدترین تعریف بانک جهانی، حکمرانی یعنی سیستم پیچیده ای از تعاملات بین ساختارها ،کارکردها (مسئولیت ها) و فرآیند ها (عملکرد) که به وسیله سه ارزش کلیدی یعنی پاسخگویی، شفافیت و مشارکت مشخص است.

تعریف حکمرانی بیانگر مفهومی گسترده ای می باشند. حکمرانی مستلزم حکومت(دولت) جامعه مدنی (فعالان اجتماعی و اقتصادی، نهادهای جامعه محور و گروه های ساختار نیافته ، رسانه ها و غیره …) و بخش خصوصی می شود که در تمام سطوح محلی، ملی ، منطقه ای و جهانی معنا می یابند.

حکمرانی خوب اصطلاحی است که محافل علمی و کشور های گوناگون بر حسب نوع هدف وگرایش به یک نهاد خاص از آن تعاریف متفاوتی ارائه می دهند .در اواخر دهه 1980 و اوایل1990 اصطلاح حکمرانی خوب توسط بانک جهانی مطرح شد و تاکید آن بر تصمیماتی بود که امکان تاثیرگذاری بر عملکرد اقتصادی کشورها را فراهم می ساخت . بعدها علاوه بر بعد اقتصادی یک بعد سیاسی هم نیز به آن افزوده شد. هم اکنون بانک جـــــــــــــهانی نیز با ارزیابی شرایط زندگی در درون کشورها از جنبه کیفی به موضوع حکمرانی خوب می نگردد.

اصول حکمرانی خوب:

1.مشارکت: مشارکت هم مردان و هم زنان سنگ بنای حکمرانی خوب است . میزان مشارکت مردم در امور جامعه یکی ازکلیدی ترین پایه های حکمرانی خوب به شمار می رود. مشارکت می تواند یا بطور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق نهادهای قانونی صورت گیرد . البته نمیتوان انتظار داشت که در نظام تصمیم گیری یک کشور تمامی نظرات موجود مد نظر قرار گیرد، بلکه مفهوم مشارکت در اینجا اشاره به آزادی بیان و تنوع دیدگاه ها و سازماندهی یک جامعه مدنی دارد.

2.حاکمیت قانون: حکمرانی خوب نیازمند چارچوب عادلانه ای از قوانین است که دربرگیرنده حمایت کامل از حقوق افراد بویژه اقلیت ها در جامعه بوده و بصورت شایسته ای اجرا گردد. اجرای عادلانه و بیطرفانه قوانین مستلزم وجود نظام قضائی مستقل و یک بازوی اجرایی فساد ناپذیر برای یک نظام می باشد.

3.پاسخگویی: حکمرانی خوب مستلزم این است همه نهاد ها و فرایندها برای خدمت به همه ذینفعان در یک چارچوب زمانی معقول تلاش کنند. پاسخگویی نهادها ، سازمان ها و موسسات در چارچوب قانونی و زمانی مشخص در برابر اعضاء خود و ارباب رجوع از جمله عواملی است که به استوار شدن پایه های حکمرانی خوب در یک جامعه منجر می شود

4.شفافیت: شفافیت به معنای جریان آزاد اطلاعات و قابلیت دسترسی سهل و آسان به آن برای همه است . همچنین شفافیت را می توان آگاهی افراد جامعه از چگونگی اتخاذ و اجرای تصمیمات نیز دانست .در چنین شرایطی رسانه های گروهی به راحتی قادر به تجزیه و تحلیل و نقد سیاست های اتخاذ شده در نظام تصمیم گیری و اجرایی کشور خواهند بود .

5.حقوق مساوی (عدالت ): رفاه و آرامش پایدار در جامعه با به رسمیت شناختن حقوق مساوی برای تمامی افراد ممکن خواهد بود .در جامعه باید این اطمینان وجود داشته باشد که افراد به تناسب فعالیت خود در منافع جامعه سهیم خواهند بود . به عبارت دیگر در حکمرانی خوب همه افراد باید از فرصت های برابر برخوردار باشند .

6.اثربخشی و کارایی: به معنی این است که فرایندها و نهادها نتایجی به بار آورند که نیازهای جامعه را بهترین نحو ممکن برآورده سازند .مفهوم کارایی و اثربخشی در زمینه حکمرانی شامل استفاده پایدار از منابع طبیعی و حفاظت از محیط هم می شود .

7.مسئولیت پذیری: مسئولیت پذیری را می توان یکی از کلیدی ترین مولفه های حکمرانی خوب به شمار آورد .در کنار موسسات و نهادهای حکومتی، سازمان ها خصوصی و نهاد های مدنی فعال در جامعه نیز باید در قبال سیاست ها و اقدامات خود مسئول باشند. در کل یک نهاد یا سازمان به کسانی که به وسیله تصمیمات یا اعمالشان تاثیر میپذیرند مسئول است.

8.شکل گیری وفاق ملی: فراهم نمودن زمینه ظهور نظرات متفاوت در عرصه های مختلف سیاسی اجتماعی اقتصادی از جمله اصول حکمرانی خوب میباشد .حکمران خوب باید نظرات مختلف را در قالب وفاق ملی عمومی به سمتی رهنمون گردد که بیشترین همگرایی را با اهداف کل جامعه داشته باشد.

علاقمندان می توانند برای دریافت پاورپوینت آموزشی حکمرانی خوب اینجا را کلیک فرمایند.

بیشتر بخوانید:

پاورپوینت آموزشی آمار و کاربرد آن در مدیریت جلد 1

پاورپوینت آموزشی تحلیل ذینفعان

جزوه آموزشی مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته

جزوه آموزشی مدیریت استراتژیک پیشرفته

جزوه آموزشی مبانی مدیریت دولتی

جزوه آموزشی تحلیل سلسله مراتبی با نرم افزار Expert choice

جزوه آموزشی مديريت كيفيت جامع یا TQM

پاورپوینت آموزشی روش های تحلیل استراتژی

پاورپوینت آموزشی آموزش تربيت ارزياب برطبق EFQM

پاورپوینت آموزشی روش تحقیق پیشرفته