تاملی بر مفهوم اعتماد عمومی

یکی از مهمترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجه اند مســاله اعتــماد عمومی است . مقوله اعتماد عمومی در تمامی اعصار و قرون یکی از مهــمترین موضوعات مهم حیات بشری بوده است و با گذشت زمان بر اهمیت آن افزوده شده است. دولت ها می کوشند تا اعتماد شهروندان را به خود جلب کنند زیرا با کاهش اعتماد عمومی احتمال مشارکت عامه مردم در فرایندهای سیاسی کاهش می یابد .کناره گیری شهروندان از حمایت دولت، مشروعیت حاکمیت مردم سالار را با مشکل مواجه می کند . به همین دلیل موضوع اعتماد عمــومی به محور بسیار مهمی در ادبیات مربوط به مدیریت دولتی تبدیل شده است.

بررسی ادبیات موجود در زمینه اعتماد و اعتماد عمومی نشان دهنده نبود یک تعریف مورد اجماع از معنای این واژه است . با این حـال تعاریــــفی که از اعتماد ارائه شده است آن را عموماً انتظار رفتارهای صادقانه و فاقـــد منفعت جــویی از دیگران می دانند . بر همین اساس اعتماد عمومی نیــز باور مردم نسبت به رفتارها و اقدامات خاصی است که انتظار دارنـــد از دولت ببینند.

وقتی اعـــتماد عمومی مطرح می شود مردم انتــــظار دارنـد مقـــامات و سازمان های دولتی با اقدامات خود در تعامل با آنها به انتظارات آنها پاســخ داده شود .

اعتماد عمومی یعنی انتظار مردم از دریافت مثـــبت به خواسته های آنان از طریق متولیان امور عمومی

اعتماد عمومی ماهیتی جامعه شناختی دارد و می توان آن را در عرصه اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی جامعه رصد کرد .

درک اینکه چرا مردم اعتماد می کنند  و همین طور اینکه چگونه اعــتماد ، روابط اجتماعی را شکل می دهد محور مهم بحث روانشناسان ،جامعه شناسان  اندیشمندان سیاسی ، اقتصاد دانان ، انسان شناسان و محققان رفتار سازمانی است .اعتماد عمومی شهروندان را به نهادها و سازمانهایی که نمایندگان آنها هستند پیوند می دهد و از این طریق مشروعیت و اثربخشی دولت افزایش می یابد.

 

انواع اعتماد عمومی

1– اعتباری: براساس آن فردی نسبت به دیگری در انجام اقدامی نسبت به خود اعتماد می کند . اعتماد اعتباری در روابط اصیل – وکیل زمانی متجلی میشود که اصیل قادر به نظارت یا کنترل عملکرد وکیل نیست و بنابراین نسبت به خطاکاری و همچنین تخطی وکیل از قانون آسیب پذیر است

2 – متقابل: اعتماد متقابل  بخشی از اعتماد عمومی نسبت به دولت و سازمان های دولتی است. به دلیل اینکه شکل میان فردی دارد همیشه نسبت به اعتماد اعتباری متفاوت است در حالی که دریافت کننده اعتماد اعتباری سازمانهای دولتی هستند اعتماد متقابل بر مبنای روابط بین فردی قرار دارد .از آنجا که سازمانهای دولتی نقطه اولیه تماس با شهروندان هستند .درک نحوه ایجاد اعتماد متقابل و طرق تقویت اعتماد اعتباری به وسیله اعتماد متقابل از اهمیت وافری برخوردار است

3- اجتماعی: اعتماد متقابل  بخشی از اعتماد عمومی نسبت به دولت و سازمان های دولتی است . به دلیل اینکه شکل میان فردی دارد همیشه نسبت به اعتماد اعتباری متفاوت است در حالی که دریافت کننده اعتماد اعتباری سازمان های دولتی هستند اعتماد متقابل بر مبنای روابط بین فردی قرار دارد .از آنجا که سازمانهای دولتی نقطه اولیه تماس با شهروندان هستند .درک نحوه ایجاد اعتماد متقابل و طرق تقویت اعتماد اعتباری به وسیله اعتماد متقابل از اهمیت وافری برخوردار است.

 

اعتماد عمومی و پاسخگویی

موضوع پاسخگویی در بخش خصوصی همواره مورد توجه بوده اما در بخش عمومی موضوع پاسخگویی اهمیت دو چندان پیدا می کند .چرا که در اینجا بحث مصالح و منافع عمومی مطرح می شود .ادراک عمومی از سطح پاسخگویی سیاسی مالی و اخلاقی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر اعتماد عمومی به دولت برجا می گذارد.

 

راهکارهای بهبود اعتماد عمومی

1- باید شیوه انجام امور در دولت و سازمانهای دولتی را بهبود داد.

بنیادی ترین و مهمترین شیوه احیاء اطمینان نسبت به دولت و سازمان های دولتی آن است که تمهیداتی فراهم شود تا این سازمان ها بهتر کار کنند وهزینه کمتری بر جامعه تحمیل کنند و در نتیجه حساس تر ، پاسخگو تر ،در دسترس و کارآمدتر شوند

2- باید درک عامه مردم را از دولت و سازمان های دولتـــــی افزایش داد

باید برای مردم تشریح شود که دولت و سازمانهای دولتی چه کارهایی انجام میدهند و چگونه این کارها را انجام می دهند و چگونه انجام این امور بر زندگی آنها تاثیر می گذارد.

3- باید به دولت و سازمان های دولتی باز هم خوشبین بود .

همگان نسبت به افول اعتماد به سازمان های دولتی نگرانند  و نظام سیاسی کشور هم نقاط قوت و هم دارای نقاط ضعف میباشد .باید برای بازسازی اعتماد مردم نسبت نظام سیاسی دولت و سازمان های دولتی تلاش کرد اما نیاز به تغییرات بنیادی همه نهادها نداریم.

 

 

بیشتر بخوانید

پاورپوینت آموزشی یادگیری سازمانی

پاورپوینت آموزشی آموزش تربيت ارزياب برطبق EFQM

پاورپوینت آموزشی مدیریت تحول

 

 

با ما در تماس باشید

آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر