واکاوی مفهوم استعاره مغز :سازمان به مثابه مغز (يادگيري و خود سازمان دهي )

در جهان امروز که تغييرات و تحولات امري فراگير است، سازمان ها علاوه بر برنامه ريزي و اجراي کارامد و عقلايي نيازمند يادگيري مستمر و از آن مهمتر آموختن يادگيري هستند. در حالي که استعاره زيستي به لزوم پويايي و نوآوري جهت مقابله با تغييرات محيطي اشاره دارد، استعاره مغز رهنمودهايي در اين خصوص ارائه مي دهد.

مورگان ميان يادگيري و آموختن يادگيري يا به بيان ديگر ميان يادگيري تک حلقه و دو حلقه اي تمايز قائل است.

يادگيري تک حلقه اي که در سيستم هاي سايبرناتيک ساده نظير ترموستات ديده مي شود، از طريق بازخور منفي باعث خود تنظيمي مي گردد. يعني اين سيستم ها قادر به کشف و اصلاح انحراف از هنجارهاي از پيش تعيين شده مي باشند. اما قادر به ارزيابي اين هنجارها و تناسب آن با شرايط متغير محيطي نيستند، ايرادي که در يادگيري دو حلقه اي (سيستم هاي سايبرناتيک پيچيده نظير مغز انسان و کامپيوترهاي پيشرفته) به چشم نمي خورد. در اين سيستم ها بجاي تعقيب کورکورانه چند مکانيزم از پيش تعيين شده، اين انحرافات خود اهداف از الزامات محيطي است که رفتار سيستم را هدايت مي کند.

مورگان تحت اين استعاره سازمان هاي بوروکراتيک را سازمان هاي نزديک بيني دانسته که با تقسيمات افقي و عمودي فراوان و بخشي نگري مانع جريان آزاد دانش و اطلاعات در سازمان مي شوند. وي در مقام ارائه راه حل علاوه بر تبيين ويژگي هاي سازمان يادگيرنده به عنوان سازماني که به يادگيري دو حلقه اي مجهز است، به معرفي سازمان هولوگرافيک مي پردازد؛سازماني که در آن ويژگي هاي کل در تمامي اجزاء منعکس مي باشد، به طوري که سازمان داراي توان خود سازماندهي مي گردد. شکل زير اصول طراحي هولوگرافيک را نشان مي دهد:

از نقاط قوت استعاره مغز ارائه تئوري هاي مديريت متناسب با عصر اطلاعات بوده که بر اساس آن تفکر مديريتي در عصر صنعتي مورد بازانديشي قرار مي گيرد تا سازمان از آسيب هاي يادگيري تک حلقه اي در محيط پوياي عصر اطلاعات در امان بماند.

در بيان نقاط ضعف اين استعاره مي توان به اين نکته اشاره کرد که ازجايي که هيچ انگاره منسجمي از مغز وجود ندارد، تحليل سازمان بر اساس استعاره مغز مستلزم بکارگيري استعاره هايي نظير هولوگرام است. همچنين فرآيند يادگيري مستلزم باز بودن محيط و خود انتقادي است که اغلب مديران سنتي با آن بيگانه اند. از سويي هرگونه تحول از ساختارهاي سلسله مراتبي به سوي ساختار منعطف منجر به توزيع مجدد قدرت در سازمان گرديده که طبيعتاً با مقاومت کساني که در حفظ وضع موجود ذينفع اند روبرو مي گردد. و بالاخره بسياري ارائه هرگونه جايگزيني براي ساختار منظم سلسله مراتبي را حرکت به سوي بي نظمي و هرج و مرج مي دانند.

برگرفته از کتاب تئوری سازمان اثر ماری جو هچ

گزیده ای از خدمات تحلیلی قابل ارائه ( کمی و کیفی) آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر با استفاده از کادری مجرب و زبده

1.تحلیل روایی و پایایی انواع پرسشنامه های استاندارد مرتبط با موضوع درخواست دهنده

2. تحلیل های توصیفی (تهیه انواع جداول فراوانی، محاسبه انواع آماره های توصیفی پراکندگی و مرکزی، تهیه انواع نمودارهای آماری (نموداری کیفی و کمی))

3. تحلیل های استنباطی ( تحلیل واریانس، آزمون های آماری پارامتریک و ناپارامتریک، تحلیل های رگرسیون و همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و …).

4. مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر

5.تحلیل های مرتبط با تکنیک های تصمیم گیری (تک یا چند معیاره)

6. تحلیل پویایی سیستم (مدلسازی، اعتبارسنجی رفتار مدل، شبیه سازی متغیرهای کلیدی مدل، سناریوسازی)

7.تحلیل گراندد تئوری (داده بنیاد)

8.تحلیل تم (تحلیل مضمون)

9.تحلیل محتوا

10.پدیدار شناسی