طرح تئوری پایان تاریخ فوکویاما و تضاد آن با تئوری جهانشمول مهدویت

فرانسیس فوکویاما فلیسوف و اقتصاددان سیاسی ژاپنی الاصل و تبعه آمریکایی و مدیر اسبق سرويس برنامه‌ريزي وزارت خارجه آمریکا، با طرح تئوری «پایان تاریخ» در کتاب معروف خود با عنوان “پایان تاریخ و آخرین انسان”، بیان داشت که دیگر تعارضی در کار نیست و همه فرهنگ‌ها به سمت لیبرال دموکراسی خواهند رفت.

فرض اصلی نظریه فوكویاما، بر این مسئله نهاده شده كه یك مسیر تكاملی زیربنایی، برای تاریخ وجود دارد و این مسیر، به یك نقطه پایانی می‏ رسد. در آن‏جا، تلاش ذاتی انسان، برای به رسمیت شناختن خود، سرانجام تحقق خواهد یافت و به زعم وی امروزه نظام لیبرال دموکراسی به ویژه بعد از فروپاشی اتحاد شوروی به صورت یک جریان غالب و مسلط درآمده‌است که همه کشورها و جوامع باید در برابر آن تسلیم شوند. آخرین حد تلاش‌ها و مبارزات ایدئولوژی‌های مختلف در نهایت در قالب ایدئولوژی لیبرال دمکراسی سر برآورده‌است؛ بنابراین تصور این که نظام سیاسی بهتر و مناسب‌تری به عنوان بدیل جایگزین این نظام شود وجود ندارد.

به عقیده فوکویاما دموکراسی به سبک آمریکایی یگانه سیستم سیاسی صحیح است که باید تمامی کشورهای جهان به گونه‌ای اجتناب ناپذیر، از آن پیروی کنند.
این سخن در واقع به طور تلویحی بیانگر این موضوع است که دادن وعده هایی چون ظهور حضرت مهدی و حکومت عدل گستر وی صرفا دروغی بیش نبوده و نوعا وعده ای توخالی و بدون از منطق علمی است و این نظام لیبرال دموکراسی غربی است که تا انتهای زندگی بشر می تواند مناسبترین و کارآترین نظام حکومتی باشد و فوكویاما در پی آن است كه چگونه می‏ توان نهادها و ارزش‏ های غربی را به‏ گونه ‏ای مطلوب، به جهان غیرغرب تعمیم داد و تثبیت كرد.

نظریه فوكویاما، نظریه مشروعیت‏ بخشی به الگوها، اندیشه‏ ها، برداشت‏ ها، كردارها و ساختارهای غربی، در سراسر جهان است. بر پایه این نظریه، تولید كالای مطلوب، تنها از ارزش‏ ها و نهادهای غربی ساخته است.

با اینحال در سال های بعد، فوکویاما نظر به مشکلات عدیده بوجود آمده برای جوامع دموکراتیک از نوع لیبرال مورد ترویج و تبلیغ غربی(مسایلی چون تبعیض، گسترش فقر، خشونت و ناامنی، اعتیاد، بی و بندباری جنسی و بحران خانواده، بحران بانک های آمریکایی،مشکلات سیاسی، پوچ گرایی و…) و انتقادات وارده به دیدگاه وی، باعث شد از نظريه جنجالی “پايان تاريخ” عدول نمايد.

برگرفته از کتاب مهدویت از نگاهی دیگر (بازخوانی و واکاوی طرح های غرب در ستیز با مهدویت) اثر دکتر رضا طالعی فر

برای دریافت ایبوک رایگان کتاب مهدویت از نگاهی دیگر، بازخوانی طرح های غرب در ستیز با مهدویت، اینجا را کلیک فرمایید