خط مشی گذاری عمومی چیست؟

خط مشی یا Policy،  تعیین کننده محدوده تصمیم‌گیری برای مدیران سازمان یا هیئت مدیره می‌باشد. مدیران برنامه‌ریزی و اجرایی در هر سازمان همواره در قلمرو تعیین شده توسط خط مشی را مد نظر قرار داشته و تصمیمات را با قید سازگاری با خط مشی سازمان اتخاذ می‌نمایند. افزون بر آن خط مشی را باید یک معیار و شاخص مهم در کنترل و ارزیابی عملیات نیز به حساب آورد. خط مشی یاهمان سیاست‌های سازمان به صورت رسمی توسط مدیرعامل یا مدیریت ارشد یک سازمان تعیین می‌گردند. با تدوین سیاست‌های کلان سازمان این اطمینان فراهم می گردد، که از بروز تضاد یا تعارضی در تصمیمات مدیران سازمان ممانعت بعمل آید.

در سطح یک جامعه، ما با مفهوم خط مشی گذاری عمومی مواجه هستیم. خط مشی عمومی را به شکل های مختلف تعریف کرده اند ، اما به طور ساده می توان گفت خط مشی عمومی تصمیمی است که در قالب یک مشکل عمومی اتخاذ می شود. اما باید در نظر داشت خط مشی صرفا اتخاذ تصمیم نیست ، بلکه فرایندی است شامل تمام اقدامات که از زمان احساس مشکل شروع می شود و به ارزیابی نتایج حاصل از اجرای خط مشی ختم می گردد.

مشکل خط مشی (Policy problem)،‌ شرایطی است که نیاز یا نارضایتی را برای بخشی از مردم به همراه دارد که رهایی را (از دولت) جستجو می کنند. باید در نظر داشت که نیاز ها یا نارضایتی هایی هم وجود دارد که هیچ گاه تبدیل به دستور کار خط مشی گذاران نمی شوند و باقی می مانند.

به زعم محققان، خط مشی گذاری عمومی که می توان آن را تلاش دولت برای حاکمیت اثر بخش دانست از حوزه های مهم علوم سیاسی و مدیریت دولتی است. محیط جدید خط مشی گذاری عمومی شرایط جدیدی را پدید آورده است. این شرایط که متغیرهای متعددی مانند تغییر نقش دولتها، تعریف مسئولیت های جدید حاکمان، رویکردهای جدید اداره امور عمومی، انتظارات جدید شهروندان، مسائل و موضوعات پیش آمده در در عرصه ملی و جهانی را در خود جای داده است، منجر به پیچیده تر شدن محیط و ایجاد تغییرات عمده گردیده و قابلیت خط مشی گذاری عمومی را به چالش کشانده است.

موقعیت خط مشی گذاری، بستگی به توانایی خط مشی گذاران در اداره چالش ها و استفاده از فرصت های پیش آمده دارد. بنابراین شناسایی چالش ها ضرورت می یابد.

خط‌ مشی عمومی عبارت است از تصمیم‌ها و سیاست‌هایی که به وسیله مراجع مختلف بخش عمومی از قبیل مجالس، دولت و قوه قضائیه که نماینده حفظ منافع عمومی هستند اتخاذ می‌شوند. در رویکردی که به خط‌مشی‌گذاری عمومی می‌پردازد، به ساختار یا رفتار بازیگران سیاسی یا آنچه دولت‌ها باید یا مجبورند انجام دهند، توجه چندانی نمی‌شود، بلکه کانون اصلی آن معطوف به موضوع است که دولت‌ها واقعاً انجام می‌دهند. متفکران اولیه این رویکرد، آن را علم خط‌ مشی نامیدند.

به اعتقاد لاسول، علم خط‌مشی دارای سه ویژگی منحصر به فرد است که آن را از رویکردهای پیشین متمایز می‌کند:

چند رشته‌ای است

به دنبال حل مشکل است

و قویاً هنجاری است.

همچنین عنوان شده است که خط‌ مشی دو ویژگی بارز دارد:

 اول اینکه خط‌مشی یک الگوی عملی است و نه یک رویداد مجرد و انتزاعی. مثلاً راه‌حل مسائلی که فقط یک بار در تاریخ یک کشور اتفاق می‌افتد، خط‌ مشی نیست.

دوم اینکه اجرای خط‌ مشی، به دلیل نیاز به هماهنگ ساختن عوامل ناسازگار یا ایجاد انگیزه برای اقدام جمعی در افرادی که اهداف مشترک دارند و با یکدیگر همکاری می‌کنند، یک عمل اجتماعی محسوب می‌شود.

 

 

بیشتر بخوانید:

پاورپوینت آموزشی آمار و کاربرد آن در مدیریت جلد 1

پاورپوینت آموزشی تحلیل ذینفعان

پاورپوینت آموزشی روش های تحلیل استراتژی

پاورپوینت آموزشی تحلیل سوات به زبان لاتین

 

 

با ما در تماس باشید

آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر