بررسی اهمیت و مزایای سازمان پروژه محور

تردیدی نیست که شکل‌های سنتی سازمان‌ها با یک سلسله دشواری‌های اساسی روبه‌رو بوده و انعطاف‌پذیری و نوآوری را به شدت محدود می‌کنند. اگر پذیرفته شود که یکی از الزامات اساسی عصر حاضر و آینده، ساختاری است که بتواند با تغییرات پیش‌بینی نشده مواجه شود و اگر بپذیریم که سطح انتظارات افراد به نحوی تغییر یافته است که مشارکت فعال اعضای سازمان را در قبال مسئولیت‌ها و فرآیند تصمیم‌گیری اجتناب‌ناپذیر ساخته است، به ناچار باید اعتراف کرد که ایجاد پاره‌ای تغییرات اساسی در شکل‌های سنتی سازمان ضروری است.

با توجه به این نکات می‌توان پیش‌بینی کرد که سازمان‌های آینده به صورت ترکیبی از شکل‌های سنتی و مدل‌هایی نظیر مدیریت بر مبنای پروژه استوار شده باشند که باعث بوجود آمدن سازمان‌هایی با نام پروژه محور می‌شود. در واقع در عصر فعلی از آنجایی که پروژه‌ها اغلب تک منظوره بوده و شامل وظایف موقتی و پیچیده هستند،  نمی‌توان آنها را به سادگی در قالب فرآیندهای سازمانی روتین قرار داد و اغلب نیازمند بکارگیری مدل‌های جدید سازمانی بوده و اقدامات و تکنیک‌های مدیریتی خاصی را طلب می‌کنند که سازمان پروژه محور یکی از آنهاست (برنسون و همکاران، 2004).

در سازمان‌های پروژه محور، تصمیماتی که در یک پروژه گرفته می‌شود می‌تواند دیگر پروژه‌های شرکت را بصورت غیر قابل پیش بینی و یا حتی زیان آور تحت تأثیر قرار دهد و از طرف دیگر رشد این سازمان‌ها موجب افزایش اثربخشی و قابلیت انعطاف کارهای پروژه می‌شود. علیرغم اینکه این سازمان‌ها در محیطی قرار گرفته‌اند که افزایش پیچیدگی و افزایش تقاضا برای سریع‌تر، ارزان‌تر و بهتر انجام دادن پروژه‌ها، از ویژگی آن است. (نوری، 1388).

هیومن، ترنر و کیگان(2004) بیان می‌دارند که زمان، وظیفه، تیم و تعامل چهار مفهومی هستند که تفاوت یک پروژه با سایر شکل‌های سازمان را نشان می‌دهند. علاوه بر کمیاب بودن منابع، اهمیت زمان در این حقیقت نهفته است که هر پروژه موقتی است و بسیاری از پروژه‌های عالی، با تأخیر انجام شده‌اند. وظیفه چه مختصر باشد چه قابل تکرار، حرکت سازمان به سمت اهداف را تسهیل می‌کند، افراد را با به اشتراک گذاشتن و تغییر انتظارات و تجربیات، به تیم پیوند می‌زند، مبنایی را برای تعهد، انگیزش، ارتباطات و رهبری ایجاد می‌کند و تیم‌های پروژه‌ای را به محیط ارتباط می‌دهد. سرانجام تعامل، هم فرآیند انتقال به سمت ایجاد هدف سازمانی خاص یا انتقال از طریق مشارکت‌های پروژه‌های افراد است و هم چگونگی پیشرفت از تعریف پروژه تا خاتمه آنرا تعیین می‌کند. بر این اساس سازمان‌های پروژه محور، رویکرد یک سازمان را تغییر می‌دهد. سلسله مراتب و بوروکراسی بسیار ضعیف‌تر می‌شود. موفقیت کارراه شغلی هر فرد بستگی به نتایج پروژه‌هایی دارد که در آن کار می‌کند، نه مدت زمانی که یک فرد در یک پست قرار دارد و نه سیاست‌های سازمان. سازمان مدیران اجرایی را پرورش می‌دهد که پروژه‌ها را مدیریت کنند. آن‌ها لزوماً متخصصان فنی نیستند. آن‌ها متخصص در اداره پروژه‌های بسیاری هستند. در نتیجه سازمان بسیار منعطف شده و قادر به پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر مشتریان خواهد بود.

بطورکلی مزایای سازمان پروژه محور را می‌توان به شرح زیر عنوان کرد(هابدی،2000):

1. استفاده حداکثری از ظرفیت تخصصی اعضای سازمان و حتی افراد خارج سازمان
2. ایجاد ساختاری انعطاف پذیرتر، چالاک‌تر و نوآورتر نسبت به شکل‌های سنتی سازمان جهت پاسخگویی هر چه بیشتر به ” طبیعت بسیار سفارشی و متمایز تقاضاهای مشتریان”
3. پرورش نیروهای خلاق و ارضای خواسته‌های افراد سازمان
4. جمع آوری دانش‌های متنوع سطح سازمان و محرک نوآوری افراد
5. کمک به یادگیری سازمانی
6. کمک به عملکرد مطلوبتر در محیط‌های متغیر و غیر یکنواخت
7. افزایش میزان ارتباطات و همگرایی اعضای سازمان (بویژه افراد درگیر در پروژه‌ها)
8. مناسب برای سازمان‌ها و شرکت‌های فعال در محیط‌های متغیر و پرچالش و درگیر با طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها و برنامه‌ها
9. سازمان‌های پروژه‌ای در انواع مختلف به عنوان منابع سریع و منعطف سازماندهی دانش هستند

منابع

نوری، پیمان، پرچمی، جلال ، اشتهاردیان، احسان، (1393)،”ارایه الگو طبقه بندی و شناسایی یکپارچه ذی نفعان دفتر مدیریت پروژه در سازمان های پروژه محور” دهیمن کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه، تهران، بهمن 26-27.

Bresnen Mike, Goussevskaia Anna and Jacky Swan,(2004)., “Embedding New Management Knowledge in Project-Based Organizations”, organization studies 25(9).

Hobday, M. (2000) The project-based organization: An ideal form for managing complex products and systems?, Research Policy, 29(7): 871–893.

Huemann, M., Turner, J. R., & Keegan, A. E. (2004). Human resource management in the project-oriented organization: questions for future research. Innovations: project management research, 369-84.

برگرفته از کتاب جستاری بر مبانی سازمان های پروژه محور اثر دکتر رضا طالعی فر و دکتر حسن درویش

با ما در تماس باشید

آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر