معرفی پدیده مخرب مدیریت اسلایسی در نظام مدیریتی کشور

در عصر عجیب و شگرف فعلی که مملو از انواع پیچیدگی ها ، رقابت ها ، شکست ها و پیروزی هاست اکثر مدیران به دنبال این مهم اند که چه کنند که بهترین باشند و سازمانشان موفقترین باشد. لذا هر راه یا مسیری که بتواند چنین دستاوردی را به این مدیران هدیه دهد مورد تایید و موافقت بلادرنگ آنها قرار می گیرد. در این میان یکی از ابزارهای مهم مدیریتی که بطور گسترده در چند دهه اخیر در محیط های کسب و کار مورد توجه قرار گرفته است، الگوبرداری یا محک زنی است که نوعا ابزاری استراتژیک جهت مقایسه خود با بهترین ها در صنایع مشابه یا غیرمشابه است. الگوبرداری نوعا ابزاری است که در راستای بهبود، اصلاح یا تغییر فرآیندهای کاری فعلی سازمان با الگوگیری از بهترین تجارب در جهت ارتقای مزیت رقابتی بکار می رود.

تا اینجای قضیه بنظر استفاده از متد و شیوه الگوبرداری می تواند مفید الفایده و سودمند باشد اما به زعم بنده نگاه به متد الگوبرداری در کشورمان نگاهی سطحی نگرانه است، چرا که آنچه که ما با آن در سازمان های فعلی کشورمان روبرو هستیم الگوبرداری یا محک زنی افراط گونه است که در این جا بنده از این نگاه افراط گونه تعبیر به “مدیریت اسلایسی” می کنم. این بدان معنی است که اکثر قریب به اتفاق مدیران ارشد سازمان های ما اعم از دولتی یا خصوصی بدون درک دقیق زمینه و بافت آن تجارب موفق بدست آمده از سازمان های پیشرو، سعی در بکارگیری آن تجارب داشته و نوعا اسلایسی خیلی کوچک از آن تجربه موفق را به سازمان هایمان تزریق می کنیم که این نتیجتا سازمان را به سر منزل مقصود نمی رساند.

در این خصوص مثال های زیادی را می توان عنوان نمود: برای مثال مدیریت دانش و طراحی و پیاده سازی آن در سازمان های موفق یکی از ابزارهایی است که توانسته به ارتقای سطح بهره وری کمک شایانی نماید اما سوال اینجاست که چرا وقتی سیستم های مدیریت دانش به تبع کشورها و سازمان ها پیشرو در سازمان های ما پیاده سازی می شود نرخ موفقیت یا بازدهی که مدنظر مدیران سازمان است حاصل نمی شود؟ چرا اکثر شیوه های نوین بازاریابی که تجارب فروش کالا یا خدمات و جذب مشتری موفقی را در سازمان های مختلف کشورهای توسعه یافته  نشان می دهد در کشورمان علیرغم صرف هزینه های فراوان موفق نیستند در حالیکه جز به جز آن متدها و شیوه ها الگوبرداری شده (شما بخوانید کپی برداری) و در سازمان ها پیاده سازی شده است؟  شما چند تجربه موفق از پیاده سازی متدها و تکنیک های مشهور و موفقی همچون ERP، ،TQM، EFQM،BSC، ارزیابی 360 درجه و…. در سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی کشورمان می توانید نام ببرید در حالیکه خیلی از مدیران در کشورمان از آن ها استفاده کرده اند و حتی به نوعی با تفاخر نسبت به رقبا از اثرات مثبت آن یاد می کنند؟

بنظر بنده جواب این سوالات و سایر سوالات مشابه را می توان در یک جمله بیان کرد: ” مدیران سازمان های کشورمان اسلایسی عمل می کنند”. این جمله بدین مفهوم است که مدیران ما صرفا برشی (اسلایس) کوچک از تجربه موفق از پیاده سازی فلان روش یا سیستم را از فلان شرکت یا سازمان اخذ و با صرف هزینه های فراوان و استفاده از مشاوران به پیاده سازی آن مبادرت کرده اند بدون آنکه به حجم عظیمی از مسایل مهم درون و برون سازمانی اعم از بافت یا زمینه سازمانی، نوع فعالیت، ساختار، فرهنگ، نیروی انسانی، جو سازمانی، فناوری های سازمانی، سیاست های کلان حاکم بر کشور، مشتریان، رقبا، گروه های فشار، ذینفعان و خیلی از مسایل دیگر فکر کرده باشند، لذا نتیجه آن می شود که باید بشود یعنی شکست.

به زعم بنده برخی از نشانه های استفاده از مدیریت اسلایسی در سازمان ها را می توان به شرح زیر بر شمرد:

1. در استفاده از شیوه ها یا متدهای جدیدی که سازمان تاکنون نسبت به آنها تجربه نداشته است، مدیریت از توان مشاوران، محققان یا اساتید استفاده لازم نمی برد.
2. مدیریت بی درنگ و بدون بررسی دقیق مسایل پیرامونی نسبت به پیاده سازی فلان سیستم یا متد معتبر جهانی عمل می کند بدون آنکه به بومی سازی آن فکر کرده باشد.
3. مدیریت پس از پیاده سازی فلان سیستم یا متد موفق نسبت به ارزیابی آن در بازه های زمانی کوتاه مدت و بلند مدت بی تفاوت باشد.
4. مدیریت بدون جلب نظر گروه ها و افراد ذینفع سازمانی نسبت به پیاده سازی فلان متد یا روش معتبر اقدام نماید.
5. مدیریت برای استفاده از فلان تجربه یا روش موفق از شیوه ای گام به گام و مرحله به مرحله استفاده نمی برد و صرف پیاده سازی در کوتاهترین زمان و کمترین هزینه برای وی مهم تلقی می گردد
6. نگرش منفی و تبعا واکنش های سریع و شتابزده مدیر نسبت به کسانی که ضرورت یا نحوه استفاده از فلان روش یا سیستم معتبر را زیر سوال ببرند.

حال با توجه به وجود چنین پدیده ای در میان اکثر مدیران سازمان های کشورمان، این سوال پیش می آید که چگونه می توان از تکنیک الگوبرداری بهینه ترین استفاده را برد و به نوعی دچار پدیده مخرب مدیریت اسلایسی نشد؟ راهکارهای زیر تا حدود زیادی می تواند مرتفع کننده این نگرانی باشد:

1. در استفاده از یک روش یا تجربه موفق از سازمان ها یا شرکت های پیشرو حتما توجه داشته باشید که این شیوه در چه بازه زمانی، برای چه بخشی از سازمان، با چه امکانات و تجهیزاتی، برای حل چه مساله یا مسایلی از سازمان و با چه نوع هدف گذاری طراحی و تدوین شده است.
2. در استفاده از یک روش یا تجربه موفق از سازمان ها یا شرکت های پیشرو حتما توجه داشته باشید این شیوه یا متد، تا چه اندازه در سایر شرکت ها، صنایع و کشورها طرفدار داشته و با موفقیت همراه بوده است؟
3. در استفاده از یک روش یا تجربه موفق از سازمان ها یا شرکت های پیشرو حتما توجه داشته باشید این شیوه براساس چه مراحل و جزییاتی طراحی و تدوین شده است و مخاطبان اصلی جهت تدوین، پیاده سازی و ارزیابی آن در سازمان چه نفرات، گروه یا بخش هایی هستند؟
4. در استفاده از یک روش یا تجربه موفق از سازمان ها یا شرکت های پیشرو حتما توجه داشته باشید که برای سوالاتی چون: “با پیاده سازی آن شیوه چه منافعی عاید سازمان می شود؟ آیا این منافع و سودها با هزینه های اولیه جهت پیاده سازی و بکارگیری آن روش همخوانی دارد؟ در صورت شکست در اجرای موفقیت آمیز آن روش چه ضررهایی ممکن است نصیب سازمان شود؟” جواب قانع کننده بیابید.
5. در استفاده از یک روش یا تجربه موفق از سازمان ها یا شرکت های پیشرو حتما توجه داشته باشید که این طرح به سمع و نظر محققان و اساتید و مشاوران درون و برون سازمانی زبده و آشنا به شیوه مزبور قرار گیرد و پس از رفع ایرادات و اصلاحات احتمالی نسبت به بکارگیری آن اقدام شود.

 

 

سته های آموزشی پیشنهادی برای استفاده علاقمندان،دانشجویان، اساتید و پژوهشگران محترم :

بسته آموزشی مدیریت رفتار سازمانی

بسته جامع آموزشی مدیریت استراتژیک

بسته جامع آموزشی مدیریت دولتی و حکمرانی

بسته جامع آموزشی مدیریت منابع انسانی

بسته جامع آموزشی مدیریت صنعتی

بسته آموزشی مدیریت کسب و کار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

با ما در تماس باشید

آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر