معرفی مهمترین چارچوب ها و شیوه های حل مساله

بطورکلی در خصوص راهبردهای حل مساله می توان  به 3 دسته کلی اشاره کرد:

1.الگوریتم ها و متدهای مشخص: این راهبرد مستلزم پیروی از یک قاعده، روش یا متد خاص است که پیشتر توسط فرد یا افرادی مطرح شده و بکار گرفته شده است و می تواند برای حل مساله فعلی شما مفید عمل نماید.

2.بینش فرد (درک ناگهانی از چگونگی حل مساله)

3.روش های اکتشافی  که نوعا شهودی و حدسی هستند و می توانند به راه حل موثر تبدیل شوند یا نشوند.

از طرف دیگر در مسیر حل مساله می توان 3 دسته از متدهای پرکاربرد حل مساله را مطرح نمود:

تکنیک های فردی: توهم خلاق-  Do it ؛

تکنیک های گروهی: طوفان فکری – شش کلاه – دلفی – سینکتیکس؛

تکنیک ها فردی و گروهی : اسکمپر – در هم شکستن مفروضات – چرا – مورفولوژیک

1.تکنیک طوفان ذهنی:

یک شیوه برگزاری جلسات و مشاوره و دستیابی به انبوهی از ایده ها برای حل خلاق مسائل می باشد. دو اصل اساسی طوفان ذهنی : 1 -تعویق قضاوت 2-تولید ایده ی بیشتر با رسیدن به بهترین ایده. مراحل تکنیک طوفان فکری شامل: تعریف مساله – شروع ایده یابی – تعیین محدودیت زمانی – بررسی ایده ها

2.تکنیک اسکمپر:

کاربرد اصلی آن بر پایه ایده یابی فردی طراحی شده. می تواند به نحو بسیار اثربخشی برای گروه ها نیز مفید باشد. هدف اصلی این تکنیک تحریک قدرت تصور است تا آن را در جهات و ابعاد مختلف و ضروری به حرکت درآورد. این تحریک بوسیله یک سری سوالات تیپ و ایده برانگیز صورت می گیرد:

S: substation جانشین سازی – چه چیزی را می توان جانشین X نمود؟

C: combine ترکیب کردن – X را با چه چیزی می توان ترکیب کرد؟

 A: adapt رفاه – سازگاری و تعدیل کردن

 M: magnify بزرگ سازی

 – P: put to other usesاستفاده در سایر موارد – چه استفاده دیگری می توان از X بکینم؟

. E: elimination حذف کردن – چه چیزی را میتوان از X حذف کرد؟

 R: reverse معکوس سازی – اگر X را معکوس کنیم چه می شود؟

3.روش کوه یخی:

روش کوه یخ یک رویکرد سیستمی و کاربردی در حل مسائل است که طبق آن تحلیل یک مساله شامل 4 مرحله اصلی است. بیان می دارد که مشکلات مثل یک کوه یخ است که ما تنها 10 درصد آن ها را مشاهده می کنیم و مابقی از دید ما پنهان است. سطوح 4 گانه این روش شامل:

سطح اول: بررسی و ثبت وقایع و رخدادهای قابل مشاهده ای است که در هنگام بروز یک مشکل مشهود هستند؛

سطح دوم : بررسی الگوهای رفتاری مساله و سوابق آن در گذشته است؛

 سطح سوم: بررسی ساختارهای مساله و توجه به مجموعه علت و معلول هایی که بر یکدیگر اثر گذاشته و مشکل را ایجاد کرده اند؛

سطح چهارم: در این سطح این نکته مورد توجه قرار می گیرد که ساختارهای مساله چگونه شکل گرفته اند. در این مرحله که به شناخت الگوهای ذهنی نیز موسوم است سعی بر این است که از روشهای مختلف ، مدل های ذهنی افراد درگیر با مساله شناسایی شده و ارتباط آنها با ساختارهای مشکل زا مورد بررسی قرار گیرد.

4.تکنیک های تحلیل علت ریشه ای : RCA

تحلیل علل ریشه ای  روش حل مساله‌ای است که به منظور یافتن علل ریشه‌ای و بنیادین خرابی‌ها و بروز مشکلات به کار گرفته می‌شود. در RCA با نگاهی به وقایع گذشته و با پرسیدن سوال‌هایی از قبیل «چه اتفاقی رخ داده است؟»، «چرا رخ داده است؟» و «برای جلوگیری از بروز مجدد آن چه کار می‌توان کرد؟» سعی در یافتن علل ریشه‌ای و ممانعت از تکرار این مشکل در سازمان دارد. فرایند تحلیل ریشه‌ای علت، یک روش گذشته‌نگر می‌باشد و در صورت بهره‌گیری از آن می‌بایست پس از شناسایی یک خطای جبران‌ناپذیر، آغاز شود و پیاده‌سازی آن به‌طور معمول شامل تشکیل یک تیم از ذینفعان کلیدی، بررسی وضعیت و جمع‌آوری داده‌ها در خصوص فرایند، شناسایی عوامل احتمالی، معرفی و ارائه پیشنهادها و نیز اجرای تحلیل تغییر، برای فرایند جدید، می‌باشد.

5.تکنیکP.P.C:

این تکنیک برای بررسی مسائل، مشکلات و ایده ها در محیط های پویا که افراد زیادی درگیر هستند استفاده می شود. در این تکنیک، به مسأله از سه زاویه نگاه می شود:

1-    Positives مثبت ها (نقاط مثبت فکر یا ایده)

2-    Possibilities احتمالات (فرصت ها، تعمیم مسأله)

3-    Concerns نگرانی ها

6.تکنیک وارونه سازی مساله:

با ورود اطلاعات به ذهن از آنجا که ذهن سیستم الگوساز خود سازمان دهنده است، سعی می کند در کمترین زمان اطلاعات ورودی را در نزدیکترین ، شبیه ترین و آشناترین قالب ذهنی قرار دهد.در این تکنیک اطلاعات وارونه وارد ذهن می شوند، در نتیجه احتمال اینکه وارد قالب جدیدی شوند افزایش می یابد و خروجی قالب، با گذشته تفاوت خواهد داشت. این درک جدید ماده اولیه برای مراحل بعدی فرآیند تفکر است و موجب خلاقیت می شود.استفاده از این تکنیک کمک شایانی به شناسایی قالب های ذهنی پنهان خود و دیگران می کند.

 معرفی مهمترین تکنیک های شناخت مساله (بخش دوم)

معرفی مهمترین تکنیک های شناخت مساله (بخش اول)

بیشتر بخوانید:

پاورپوینت آموزشی آمار و کاربرد آن در مدیریت جلد 1

پاورپوینت آموزشی تحلیل ذینفعان

پاورپوینت آموزشی روش های تحلیل استراتژی

پاورپوینت آموزشی آموزش تربيت ارزياب برطبق EFQM

پاورپوینت آموزشی مدیریت تحول

پاورپوینت آموزشی روش تحقیق پیشرفته

پاورپوینت آموزشی مدیریت حقوق و دستمزد

با ما در تماس باشید

آکادمی تحلیل دکتر طالعی فر